Demagoji

Demagog

Zor sorulara kolay cevap bulma arzusu, tarih boyunca demagogların en çok kullandıkları yöntem oldu.
Anlaşılır olmak, aynı zamanda istediğini yaptırmak anlamına geliyordu.


Demagojinin Tarihsel Kökeni

Kolay yoldan cevap vermek bir anlaşılırlık sağlar hiç kuşku yok ki; fakat anlatanın doğruyu söylediği anlamına gelmez.
Siyaset bilimi açısından düşünürsek, zor olanı basite indirgemek bir aldatmaca çabasının ürünüdür.

Bu nedenle demagojinin tarihsel kökeni yalana, manipülasyona dayanır.


"Demagoji yolsuzluk ve demokrasinin dejenerasyonudur. Demagog ise bir halk dalkavuğudur."
          
                                                                                                      Aristoteles 


Kolay Cevap Bulma Arzusunun Sömürüsü 

İnsanlar"zor sorulara kolay yanıt bulmak" ister. Demagog ise bu ihtiyacı sömürür. Demokrasinin değişik türleri içerisindeki demagogların birinci elden akrabalıkları buradan ileri gelir.

Socrates, demagogu anlatırken şeker dükkânı sahibi ile bir hekimin tartışmasını örnek verir.

Şekerci, "Hekim size benim gibi değişik tatlar sunmaz. Tadı hep acı olan ilaçlar içirir; sizi çeşitli ve lezzetli tatlardan mahrum bırakır" der. Hekim karşılığında "İstediğiniz her şeyi yapmanıza engel oluyorum, size yardımcı olmak için acı veriyorum; çünkü sizin iyiliğinizi düşünüyorum" der.

Elbette argümanları daha süslü olduğu için bu tartışmada halk nezdinde puan toplayan şekerci olur. Basit bir mantıktan yola çıkıp, halkın arzusunu sömürür.
Acı ilacı içmenin aslında yararlı olduğunu anlatmak zordur. Şekerci çekici olan şeyi, yani tatlıyı kullanarak halkın gerçeğinin önüne kendi çıkarını koymuştur. Oysa hekim kadar iyi bilmektedir, şekerle insanın bir ömrünü geçiremeyeceğini.
Fakat bu işin demagojisini yaparak, zor olandan kurtulma ya da zor olana fazla kafa yormadan cevap bulma arzusunu sömürmüştür.

Halk Avcılığı 

Antik Yunan'dan başlayarak, günümüz modernitesine kadar uzanan demokrasilerde, demagogun yaptığı, hitabet gücünü kullanarak, gerçeği değil kendi istediğini kolay yoldan kabul ettirmektir.

Siyaset ve onun uzantısı medyada sabah akşam bunların bir dolu örneğiyle karşılaşıyoruz.

Buna halk avcılığı deniyor. Akılcı, mantıklı çıkarım ve tartışmalar tasfiye edilir; halkın istek, önyargı ya da korkularına yönelik söylemler geliştirilir; demagog son derece basit... çoğu zaman da bayağı biçimde bunu dile getirir. Halkın inanç ve korkularını kendi siyaseti doğrultusunda sömürür. Arkasından giden çıkar grupları da ne kadar büyük hatip olduğundan bahseder; aslında retorik ya da hitabet gücü falan yoktur; işin sırrı yalan söyleme yeteneğinden ileri gelir.


"Demagoji basit fikirleri büyük sözlerle anlatmak için giyilen bir elbisedir."

                                                                                 Abraham Lincoln 


Manipülasyon, Spekülasyon 

Cehaleti manipüle eder. Kitlelerin duygu ve tutkularını kışkırtarak, doğru karar almalarını engeller. Sorunların çözümüne ancak ve ancak kendi öfke ve tepkileriyle ulaşabileceği fikrini pazarlar.
Öfkeli görünür ki halkın gözünde daha fazla puan toplayabilsin.

Tarih boyunca başa gelen demagoglar bir şekilde demokrasiyi kendi diktatöryel rejimlerine dönüştürmüşlerdir. Sokrates binlerce yıl önceden bu tehdidi görmüş ve halkı uyarmıştır.

Siyasetin medyadaki uzantıları ise demagojik faaliyetlerini bir takım saptırma ve kurgularla sürdürüyorlar. Popüler bir deyim olan spekülasyon tam da bunların yaptığı işi tanımlıyor.

Gerçeği çarpıtıyorlar; demagoglukları her konuyu basite indirgeyip, bir  takım çıkar ilişkileriyle bağlı oldukları asıl demagogu haklı çıkarmaya çalışmaktan ibaret, kolay bir iştir.
Bunun için de manipülasyonu kullanırlar. Yönlendirme, ekleme/çıkarma ve bilgileri değiştirmek biçiminde ortaya çıkan son derece basit yöntemlere sahiptirler.

İşte bu kadar basit olabildikleri için onları gerçekleri söyleyenlerden ayırt etmek de bir o kadar kolaydır.  

https://twitter.com/ozgursancarr