Hayatımızı Şekillendiren Seslerin Atmosferdeki Yolculuğu

Sıcak bir iletişim aracı: Radyo 

Bilgi iletişim teknolojileri üzerine temellendirildiğinden bahsedilen "enformasyon toplumu" ve bu sözde yeni yapının ortaya çıkardığı akıllı telefonlar gibi, "teknolojik mucizelere" karşın, radyo hâlâ neden geçerliliğini koruyor sorusunu Dünya Radyo Günü'nün 7. yılının kutlandığı 13 Şubat'ta bir kez daha sordum. Bence sade ve basit bir nedeni var.

İMGELEM GÜCÜ 

Radyo sıcak bir iletişim aracı. İmgelem gücünü geliştiriyor. Televizyon ekranına sığdırılan resim kareleri, sıfıra

yakın bir enerjiyle mesajı algılamanızı sağlarken, radyo zihinsel aktivitenizi arttırıyor. Bunu tek başına geçmiş dönemlerde daha sık bulduğumuz radyo tiyatrolarına istinaden söylemiyorum. Orada elbette senaryonun anlattığı hikâyeyi hayal etmek zorundasınız ve dinleme süreci sizi bir sürü imgeyle buluşturuyor. Fakat aynı durum radyodaki bir haber programını ya da herhangi bir programı dinlerken de gerçekleşiyor. 

ÖZEL BİR İLETİŞİM BİÇİMİ 

Radyonun tek maddesi sestir; algılamak ve anlamak için düşünmeniz gerekir. Bu da radyo programıyla aranızda düşlem gücünü kullanarak özel bir iletişim kurmanızı sağlar. 

İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'nin yaptığı bir araştırmada, katılımcıların düş gücünü geliştirmek açısından radyoyu, yüzde 31.7 oranıyla diğer mecraların önünde birinci sıraya koyması bunun en önemli kanıtı olsa gerekir. 

Bu haliyle dinleyiciyi programın içerisindeymiş gibi hissettirir, klasik iletişim teorisi açısından bakarsak, ses kaynağı alıcıya, alıcıyı kaynağa yaklaştırır. Dinleyici, anlatıcıya yakın hisseder; çünkü televizyondaki gibi arada ulaşılmazlığı çağrıştıran görseller yoktur. Radyo sıcak bir iletişim aracıdır. Dinleyici açısından daha samimidir. 

Birinci Dünya Savaşı sonrasındaki gelişimine baktığımızda Avrupa ve abd tarafından bir propaganda aracı olarak da kullanıldığını görürüz. İnandırıcılık ve güvenilirlik özelliği daha yüksektir. Yarım asra yayılan sürede onca propaganda, anti-propaganda yükünü üstlenmiş olmasına karşın hâlâ inandırıcılık özelliğini korumaktadır. 

SICAK BİR İLETİŞİM ARACI 

Aynı zamanda bir eğitim aracıdır. Televizyon ve gazeteye göre teknolojik avantajları vardır; temel ünitesi insan ve teyptir. Resim, görüntü, baskı ve montajla uğraşmadığı için bilgi ve haberi çok kolay ve diğerlerine göre hızlı iletir. Bu nedenle Avrupa'da, özellikle de İspanya'da hâlen televizyona oranla daha güçlü ve tercih edilir durumdadır. Sabit bir yere, mekâna bağlı olmaksızın ulaşabileceğiniz bir araçtır ve özeldir. Hem çok küçüktür hem de kıtaları aşan dev bir potansiyele sahiptir. Aynı radyo programını Karayipler'deki dinleyici de Kazakistan'daki de aynı anda dinleyebilir. Radyonuzla aranıza kimse giremez. 

Radyo, son otuz yıllık süreçte müzik radyolarının ağırlıkta olması nedeniyle, sadece eğlenceyi amaç edinen bir müzik çalar olarak algılanmaya başlandı; fakat buna karşın hayatımızda öğrenmeye, bilgi edinmeye yönelik yerini koruyor. 

Aslında bu, analogtan dijitale uzanan sıcak bir yolculuk. Hayatımızı şekillendiren seslerin atmosferdeki yolculuğu devam ediyor. 

https://twitter.com/ozgursancarr/media